اکنون کوشش‌های زیادی برای تعریف "کودک استثنایی" به‌عمل آمده است. برخی، استثنایی را به کسی اطلاق می‌کنند که از هوش و استعداد خارق‌العاده‌ای برخوردار باشد. دیگران، این اصطلاح را موقعی به‌کار می‌برند که بخواهند هر نوع کودک غیرعادی را توصیف کنند. با وجود این، اصطلاح کودک استثنایی برای توصیف کودکان معلول و معیوب و مستعد و باهوش هر دو به یک‌اندازه مورد پذیرش قرار گرفته است.
مفهوم عادی و بهنجار، به افرادی اطلاق می‌گردد که در حد طبیعی و عادی گذران زندگی می‌کنند. از نظر عامه، فردی که رفتارش چون دیگران است و مانند همه و به‌طور معمولی و عادی زندگی روزمره خویش را می‌گذراند، بهنجار و طبیعی است. از نظر علمی، چنانچه بهره هوشی (IQ) شخصی ۱۰۰ باشد یا به عبارت دیگر سن تقویمی و سن عقلی فرد برابری کند، آن فرد طبیعی و بهنجار است.
بررسی‌های علمی نشان داده است که از هر ده انسانی که در این جهان پهناور زیست می‌کنند، یک نفر شناخته یا ناشناخته با معلولیت و کمبودی درگیر است و قریب ۵ درصد کودکان، دچار نقص جسمی و حسی و یا ذهنی هستند و درصد قابل توجهی از این گروه، نیاز به آموزش خاص و مراقبت ویژه دارند. این واقعیت‌ها و حقایقی نظیر وجود نارسایی‌هایی از قبیل سوء تغذیه، جنگ، سست شدن بنیان خانوادگی، کافی نبودن بهداشت و درمان در بسیاری از نقاط جهان که خود از عوامل موثر ازدیاد کودکان استثنایی هستند، لزوم توجه عمیق‌تر به این مساله را ایجاب می‌کند که به موضوع پیشگیری از تولد کودک معلول و جلوگیری از ابتلای به معلولیت بعد از تولد، ارزش و اهمیتی خاص می‌دهد.
اصولا باید پذیرای این واقعیت باشیم که هر انسانی حتی در بالاترین سطوح هوشی امکان دارد در پاره‌ای از فعالیت‌ها در حدی متوسط و حتی کندتر از دیگران عمل نماید و معلولیت در یکی از توانایی‌ها برای هیچ فردی نمی‌تواند مانع پیشرفت وی در سایر جنبه‌ها گردد.
نکته مهم این است که مطالعه کودکان استثنایی، مطالعه تفاوت‌هاست. کودکان استثنایی به نوعی از کودکان متوسط، متفاوت هستند. چنین کودکانی ممکن است در تفکر، دیدن، شنیدن، تکلم، اجتماعی شدن و یا حرکت کردن مشکلاتی داشته و یا سرآمد باشند.
همچنین مطالعه کودکان استثنایی، مطالعه شباهت‌هاست. کودکان معمولی به جهات مختلف، متفاوت نیستند، در واقع اغلب کودکان استثنایی از جهات مختلف در حد میانگین‌اند. امروزه به وجوه مشترک کودکان استثنایی و غیراستثنایی در زمینه خصوصیات، نیازها و شیوه‌های یادگیری توجه بیشتری می‌شود.
شماره تماس 09142435317
